Yeni taslakla birlikte, tüketiciler doğrudan satış yoluyla edindikleri mal veya hizmetlerde 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkını kullanabilecek. Cayma bildiriminin satıcıya ulaşmasını takiben, varsa malın teslim masrafları da dahil olmak üzere, tahsil edilen tüm ödemeler 30 gün içinde iade edilmek zorunda olacak.
SEKTÖRDE GÜVEN VE ŞEFFAFLIK VURGUSU
Bakanlık, sabit mağaza veya perakende noktası olmaksızın kişisel iletişim yoluyla yapılan doğrudan satış sistemine yönelik bu yeni düzenlemeyle, sektörde güvenilir, adil ve şeffaf bir yapı oluşturmayı amaçlıyor. “Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı” olarak adlandırılan ve sektördeki ilk kapsamlı düzenleme niteliğindeki bu çalışma, ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne açıldı. Taslak, doğrudan satış şirketlerinin ilke ve esaslarını, satıcıların sisteme katılım ve ayrılma koşullarını, ayrıca tüketicilerin sahip olduğu hakları detaylı bir şekilde düzenliyor.
GERÇEK DIŞI VAATLER YASAKLANIYOR, KOMİSYON ORANI SINIRLANDIRILIYOR
Taslağın yürürlüğe girmesiyle birlikte, doğrudan satış yoluyla sunulan ürün ve hizmetlerin pazarlanabilir nitelikte olması zorunlu hale gelecek. Sistemde, gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler gibi yanıltıcı bilgilerin verilmesi yasaklanacak. Ayrıca, kişilerin baskı, aldatma veya rahatsızlık verme gibi yollarla sisteme dahil olmaya zorlanması engellenecek.
Önemli bir düzenleme de şirketlerin doğrudan satıcılara dağıtabileceği menfaat tutarıyla ilgili. Buna göre, perakende satış karı hariç olmak üzere, komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler, şirketin yıllık net satışlarının yüzde 40’ını geçemeyecek.
ŞİRKETLERE YETKİ BELGESİ ZORUNLULUĞU, SATICILARA KORUMA
Yeni yönetmelik taslağı, doğrudan satış şirketlerinin faaliyette bulunabilmesi için “satış yetki belgesi” almasını zorunlu kılıyor. Bu belge için başvuru sırasında, tüketicilerin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını korumak amacıyla ilave bilgi ve belge talep edilebilecek. Satış yetki belgesinin geçerlilik süresi ise 3 yıl olarak belirlendi.
Doğrudan satıcılar açısından da önemli haklar getiriliyor. Sisteme katılmak için 18 yaşını doldurma şartı getirilirken, satıcılar herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemden ayrılma hakkına sahip olacak. Satıcının sisteme dahil olduğu tarihten itibaren 30 gün içinde sistemden ayrılması halinde, şirket, satıcının elinde bulunan kullanılmamış tüm malları geri almakla yükümlü olacak. Ayrıca, doğrudan satış şirketi, satıcıların yaptığı her türlü faaliyetten müteselsilen (zincirleme olarak) sorumlu tutulacak.
CAYMA HAKKI İSTİSNALARI VE BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Cayma hakkı süresi, hizmet satışlarında sözleşme tarihinden, mal tesliminde ise ürünün tüketiciye ulaştığı günden itibaren başlayacak. Ancak tüketici, satış tarihi ile malın teslimi arasındaki dönemde de cayma hakkını kullanabilecek. Geri ödemeler, tüketicinin kullandığı ödeme aracına uygun şekilde, tek seferde ve herhangi bir ek masraf olmaksızın yapılacak.
Taslakta, cayma hakkının kullanılamayacağı bazı istisnalar da belirlendi. Buna göre, tüketicinin isteği üzerine kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan ürünler, çabuk bozulan veya son kullanma tarihi geçebilecek mallar, ambalajı açılmış, hijyenik açıdan uygun olmayan ürünler ile gazete, dergi gibi süreli yayınlar ve kurulumu yapılmış ürünler bu istisna kapsamında yer alacak.
Doğrudan satış şirketleri, posta, katalog, telefon, faks, elektronik posta, SMS ve internet gibi fiziksel teması gerektirmeyen tüm iletişim kanalları aracılığıyla, tüketicinin cayma hakkı, koşulları ve doğrudan satıcı bilgileri gibi konularda kapsamlı bilgilendirme yapma yükümlülüğü altında olacak. Bu düzenlemeler, doğrudan satış sektöründe yeni bir dönemi başlatmayı hedefliyor.