2024 yılında 67 bin ton kiraz ihraç eden Türkiye, 2025 yılında sezon sonunda yalnızca 6 bin ton ihracat gerçekleştirebildi. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı Hayrettin Uçak, bu çarpıcı düşüşün en büyük nedeninin Mart ve Nisan aylarında yaşanan zirai don olduğunu belirtti.
Hayrettin Uçak, “Dünya birincisi olduğumuz kiraz üretiminde yaşanan don, yüzde 90’a yakın bir rekolte kaybına yol açtı. Geçen yıl 67 bin ton kiraz ihracatı yapmıştık, bu yıl sezon sonunda 6 bin ton seviyesindeyiz. Bu da ihracatımıza ciddi bir darbe vurdu. Allah bir daha böyle bir felaketi yaşatmasın” dedi.
İHRACATTA KAYIP: 560 MİLYON DOLAR SEVİYESİNDE
2025’in ilk yarısında yaş meyve sebze ihracatında yüzde 9’luk bir düşüş yaşandığını kaydeden Hayrettin Uçak, toplam ihracat tutarının 560 milyon dolara gerilediğini ifade etti.
ZİRAİ DON NEDENİYLE KREDİ BORÇLARINA ERTELEME BEKLENİYOR
Zirai don nedeniyle birçok işletmenin bu yıl düşük kapasiteyle çalışmak zorunda kalacağını vurgulayan Uçak, Eximbank’a kredi borçlarının ertelenmesi için başvuruda bulunduklarını açıkladı. “Bu taleplerimizin en kısa sürede karşılık bulmasını temenni ediyoruz” dedi.
DOMATES VE BİBER TURŞUSU ZİRVEDE
2025 yılının ilk yarısında taze meyve sebze ihracatında domates, 39 milyon dolarlık tutarla ilk sıraya yükseldi. Kiraz ihracatındaki büyük düşüş ise dikkat çekti. Geçen yıl 37 milyon dolar olan kiraz ihracatı, bu yıl aynı dönemde 16 milyon dolara geriledi. Domatesi; hurma, mandalina, şeftali ve nektarin izledi.
Meyve sebze mamulleri ihracatında ise Ege Bölgesi öne çıktı. Biber turşusu 69 milyon dolarlık ihracatla zirvede yer aldı. Kuru domates 58,5 milyon dolar, kornişon turşusu ise 49 milyon dolarlık ihracatla önemli katkı sağladı.
İHRACATTA RUSYA VE ABD ÖNE ÇIKTI
Taze meyve sebze ihracatında Rusya Federasyonu, 32 milyon dolarlık talep ile liderliğini sürdürürken; Almanya 13,5 milyon dolar, Ukrayna ise 12,5 milyon dolarlık ihracatla listede yer aldı. Meyve sebze mamulleri ihracatında ise Amerika Birleşik Devletleri 81 milyon dolarla ilk sırada yer aldı. Almanya 75 milyon dolar, İngiltere 42 milyon dolarla ABD’yi takip etti.
YANGINLAR EKOSİSTEMİ YOK EDİYOR
Son dönemde İzmir ve çevresinde çıkan orman yangınlarına da değinen Hayrettin Uçak, yaşanan tahribatın endişe verici olduğunu belirterek, “Her yıl tekrar eden bu yangınlar ekosistem üzerinde kalıcı zararlar bırakıyor. Belki onlarca yıl sonra yeniden yeşerecek orman alanlarımızı kaybediyoruz. Bu durum bizleri derinden üzüyor” ifadelerini kullandı.