Blic gazetesinin haberine göre, Sırbistan taşımacılık sektörü, ülkenin en büyük sorunlarından biri haline gelen “profesyonel sürücü açığı” ile boğuşuyor. Sektörün her yıl en az 5.000 yeni sürücüye ihtiyacı olmasına rağmen, son 5 yılda profesyonel sürüş için zorunlu olan CPC (Mesleki Yeterlilik Sertifikası) kartının 5.000’den az verilmesi, krizin boyutunu ortaya koyuyor.
Habere göre Sırbistan’da kamyon ve otobüs şoförü açığı 20 bine ulaşmış durumda.
“Srbijatransport” Derneği Genel Müdürü Goran Aleksić, Blic’e verdiği röportajda, durumu “felaketin habercisi” olarak nitelendirdi. Aleksić’in verilerine göre, Sırbistan’da Karayolu Güvenliği Ajansı’na kayıtlı (taksiciler dahil) yaklaşık 160.000 profesyonel sürücü bulunuyor ve bunların 120.000’i kamyon ve otobüs taşımacılığında çalışıyor.
Ancak asıl tehlike, sektörün demografik yapısında yatıyor:
“Profesyonel sürücülerin üçte birinden fazlası 55 yaşın üzerinde” diyen Aleksić, “30 yaşın altındakilerin oranı ise %10’dan az. Yakın gelecekte büyük bir kısmının doğal olarak emekli olmasıyla devasa bir sorun yaşayacağız.”
Aleksić, basit bir matematikle mevcut sürücülerin yerini doldurmak için yılda 5.000 yeni sürücüye ihtiyaç duyulduğunu, ancak bunun mevcut koşullarda gerçekçi olmadığını belirtiyor:
“Demografik tablo lehimize değil. Lise birinci sınıf öğrenci sayısı 100.000’den 60.000’e düştü. Bu kitlenin %7-8’inin profesyonel sürücülüğü seçmesini beklemek gerçekçi değil.”
Sektörün önündeki en büyük engellerden biri, profesyonel ehliyet almanın yüksek maliyeti oldu. AB düzenlemeleri gereği zorunlu olan CPC ehliyetinin maliyeti, beş yıl önce yaklaşık 1.500 Euro civarındaydı ve bu durum gençlerin mesleğe girişini zorlaştırıyordu.
Aleksić, bu konuda olumlu adımlar atıldığını belirterek, “Neyse ki, CPC kartının geçerlilik süresi 5 yıldan 7 yıla uzatıldı ve periyodik eğitim ücreti 4.000 dinara (34 Avro) düşürüldü. Genç sürücüler için (24 yaş altı otobüs, 21 yaş altı kamyon) toplam sertifika eğitim ücreti ise yaklaşık 400 Euro’ya çekildi. Finansal koşulların bu gevşetilmesinin etkilerini göreceğiz” dedi.
Sırbistan, mevcut sürücü açığını kapatmak için şu anda üç ana yönteme başvuruyor:
En yaygın çözüm, emekli sürücülerin sözleşmeli olarak çalışmaya devam etmesi. Belgrad’daki özel taşıma şirketlerinde 65 yaş üstü 150’den fazla sürücünün çalışması, bu duruma örnek teşkil ediyor.
Kamyon kullanma yaşının 18’e, otobüs kullanma yaşının ise 21’e indirilmesiyle gençlerin sektöre daha erken girmesi hedefleniyor.
İç açığı kapatmanın bir diğer yolu da başta Asya ülkeleri olmak üzere yurtdışından profesyonel şoför “ithal edilmesi.”
Aleksić, çözümün kolay olmadığını ancak eğitim sisteminin iyileştirilmesi ve maliyetlerin daha da düşürülmesi için acil adımlar atılmasının hayati önem taşıdığını vurguladı.