Ünlü Fermi Paradoksu’ndan ilham alarak yazdığı “Büyük Sessizlik Kuramı” başlıklı makalesinde, artan hayat pahalılığına karşı toplumun tepkisizliğini ele aldı. Eğilmez, “Satın alma gücümüz eridi, özel okul fiyatları Avrupa’yı aştı, ama kimse sesini çıkarmıyor” diyerek çarpıcı bir tablo çizdi.
FERMI PARADOKSU VE TÜRKİYE’NİN SESSİZLİĞİ
Mahfi Eğilmez, evrende başka uygarlıkların var olma olasılığına rağmen onlardan iletişim alınamamasını açıklayan Fermi Paradoksu’nu, Türkiye’nin ekonomik durumuna uyarladı. 20. yüzyılın önemli fizikçilerinden Enrico Fermi’nin ortaya attığı bu çelişki, evrendeki “Büyük Sessizlik” olarak biliniyor. Eğilmez’e göre, Türkiye’de de yüksek enflasyon, düşük büyüme ve bozulan gelir dağılımına rağmen toplumun geniş kesimlerinden tepki gelmemesi, adeta bir “ekonomik sessizlik” yaratıyor.
ORTA SINIF YOK OLDU, HAYAT PAHALILIĞI ZİRVEDE
Türkiye’deki ekonomik tabloyu detaylı bir şekilde analiz eden Eğilmez, orta sınıfın erimesinin en büyük sorunlardan biri olduğuna dikkat çekti. Nüfusun gelir dağılımını çarpıcı verilerle ortaya koydu: 17 milyon kişi Portekiz seviyesinde (27 bin dolar), 17 milyon kişi Brezilya (10 bin dolar), 17 milyon kişi Tayland (7 bin dolar), kalan 51 milyon kişi ise Mısır (3 bin dolar) düzeyinde yıllık gelire sahip. Ancak, özel okul ücretleri gibi kalemlerde Türkiye, Avrupa’yı geride bırakıyor. Örneğin, Türkiye’de özel okul ücretleri yıllık ortalama 30 bin dolar iken, bu rakam Portekiz’de 6 bin, Fransa ve Almanya’da ise 20 bin dolar civarında.
SATIN ALMA GÜCÜ ERİDİ, TEPKİ YOK
Eğilmez, geçmişte Türkiye’de gelirlerin düşük olmasına rağmen hayatın Avrupa kadar pahalı olmadığını ve satın alma gücünün daha yüksek olduğunu vurguladı. Ancak son 10 yılda, özellikle “faiz neden, enflasyon sonuç” politikalarının etkisiyle bu durum tersine döndü. Kiralar, gıda fiyatları ve otomobil maliyetleri dünya ortalamalarını aşarken, toplumun büyük bir kısmı bu pahalılığa sessizce uyum sağlıyor. Eğilmez, “Herkes artan fiyatlara boyun eğmiş durumda. En fazla tepki, geliri Avrupa seviyesinde olanlardan geliyor. Ancak çoğunluk, durumu kader ya da sınav olarak görüp susuyor” dedi.
UZAY HAYALLERİ VE GERÇEKLER
Mahfi Eğilmez, Fermi Paradoksu’nu açıklarken uzay araştırmalarına da değindi. Çocukluk yıllarında gezegenler arası yolculuğun mümkün sanıldığını, ancak 1990’da Hubble Teleskobu’nun gönderilmesiyle gerçeğin ortaya çıktığını belirtti. Güneş sistemi dışındaki gezegenlere ulaşmanın, ışık hızıyla bile mümkün olmadığını ifade eden Eğilmez, bu “ulaşılamazlık” hissini Türkiye’deki ekonomik sorunlara benzetti. Toplumun, artan pahalılık karşısında çaresizlik içinde sessiz kalmasını, uzaydaki büyük sessizliğe paralel bir durum olarak yorumladı.
ÇÖZÜM İÇİN NE YAPILMALI?
Eğilmez, Türkiye’deki ekonomik sessizliğin kırılması için yapısal reformlara ihtiyaç olduğunu savundu. Orta sınıfın yeniden güçlendirilmesi, gelir dağılımının düzeltilmesi ve hayat pahalılığını kontrol altına alacak politikalar geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Aksi halde, toplumun büyük bir kısmının “kaderine razı” bir şekilde yaşamaya devam edeceğini belirtti.