Yapay zekaya yöneltilen “Bir ülke neden çöker?” sorusuna verilen yanıtlarda, ekonomik ve siyasi faktörlerin belirleyici rolü öne çıktı. ChatGPT’ye göre, kötü ekonomik yönetim, aşırı borçlanma, yüksek enflasyon, bütçe açıkları ve yolsuzluk gibi nedenler ülkeleri çöküşe sürükleyebiliyor. Ayrıca, siyasi istikrarsızlık, yargı bağımsızlığının zayıflaması, temel kurumların işlevsizleşmesi ve uzun süreli savaşlar da bu süreci hızlandıran önemli faktörler arasında yer alıyor.
KURTULUŞUN ANAHTARI
“Çökmüş bir ülke nasıl kurtulur?” sorusuna yapay zekanın verdiği yanıtlar ise yapısal reformların kaçınılmazlığını bir kez daha gözler önüne serdi. ChatGPT, makroekonomik istikrarın sağlanması, borçların yeniden yapılandırılması, para ve maliye politikalarının disiplin altına alınması gibi adımların kritik olduğunu belirtti. Bununla birlikte, hukuk devleti ilkesinin tesisi, bağımsız kurumların güçlendirilmesi, yolsuzlukla etkin mücadele, eğitim ve sağlık sistemlerinin iyileştirilmesi gibi sosyal ve kurumsal reformlar da çözümün ayrılmaz bir parçası olarak gösterildi.
Yapay zekanın çizdiği yol haritasında, reform sürecinin başarısı için toplumsal katılım ve uluslararası desteğin de hayati önem taşıdığı vurgulandı. IMF ve Dünya Bankası gibi kuruluşlarla iş birliği yapılması, şeffaflık ve demokratik katılımın artırılması gibi başlıklar da bu kurtuluş reçetesinde yer aldı.
“YILLARDIR ANLATTIK, CHATGPT ANLADI”
Mahfi Eğilmez, yapay zekadan aldığı yanıtların kendi yıllardır savunduğu görüşlerle şaşırtıcı bir şekilde örtüştüğünü dile getirerek, “Yıllarca yapısal reformların önemini anlattık, kimse anlamadı diye üzülüyorduk. Şimdi ChatGPT’nin anlamış olmasıyla az da olsa teselli buluyoruz” ifadelerini kullandı. Bu durum, ekonomik sorunlara çözüm arayışında hem insan zekasının hem de yapay zekanın benzer sonuçlara ulaşabildiğini gösteriyor.