Mars’ın Jezero Krateri’nde tespit edilen açık tonlu kayaçlar, sıcak ve sulu bir geçmişin izlerini taşıyor. Bu bulgular, Mars’ın bir zamanlar çölden ibaret olmadığını, aksine suyla şekillenmiş bir gezegen olabileceğini gösteriyor. ABD’deki Purdue Üniversitesi’nden gezegen bilimci Roger Wiens, bu tür kayaçların Dünya’da genellikle bol yağışlı tropik bölgelerde ya da sıcak su kaynaklarında oluştuğunu belirtti.
Wiens, “Bu kayaçlar, uzun süre suyun içinde kalarak bugünkü hallerini almış. Su, kayaçlardan çözünebilir maddeleri çekip almış ve sadece en sağlam mineralleri bırakmış. Mars gibi kuru bir gezegende böyle bir şey bulmak gerçekten şok edici,” diye konuştu.
LAZERLE GEÇMİŞE YOLCULUK
Perseverance, kayaçları “Lazerle Uyarılmış Spektroskopi” yöntemiyle analiz etti. Bu teknikte, kayaçlara lazer ışını gönderilerek yüzeyden küçük parçacıklar koparılıyor ve ortaya çıkan ışık, mineral yapısını çözmek için inceleniyor. Bu yöntem, kayaçların kimyasal içeriğini hassas bir şekilde ortaya koyuyor.
Wiens, bulguların sıradışı olduğunu vurguladı: “Bu kayaçlar, Mars’ta şimdiye dek gördüklerimizden tamamen farklı. Adeta başka bir gezegenden fırlamış gibi.”
KİL VE NADİR MİNERALLER SÜRPRİZİ
Yapılan incelemeler, kayaçların ağırlıklı olarak “kaolinit” adı verilen beyaz, yumuşak bir kil mineralinden oluştuğunu ortaya çıkardı. Ancak Mars’taki kaolinit, Dünya’dakinden daha sert bir yapı sergiliyor. Bunun, gezegenin kendine özgü aşınma koşullarıyla ilgili olduğu düşünülüyor. Ayrıca kayaçlarda “spinel” adlı bir mineralin varlığı tespit edildi. Dünya’da değerli taş olarak bilinen spinel, Mars’ta nasıl oluştuğu henüz çözülemeyen bir muamma.
Bilim insanları, spinelin volkanik aktiviteler ya da alüminyum zengini jeolojik süreçlerle bağlantılı olabileceğini öne sürüyor. Bu kayaçların kraterde nasıl bulunduğu ise başka bir bilmece; uzmanlar, bunların başka bir bölgeden taşınıp “yüzey kayaçları” haline geldiğini düşünüyor.
MARS’IN SU DOLU GEÇMİŞİ Mİ?
Perseverance’ın keşfi, Mars’ın bir zamanlar suyla kaplı, sıcak bir dünya olabileceği teorisini güçlendiriyor. Jezero Krateri’ndeki bu bulgular, gezegenin geçmişte yaşam barındırıp barındırmadığı sorusuna yanıt arayan bilim insanları için yeni bir umut ışığı. Araştırmalar, Mars’ın tarihine dair daha fazla sırrı açığa çıkarmak için hız kesmeden devam ediyor.