Hurda araç teşviki teklifinin Meclis’ten geçmesi halinde, 25 yaş üzeri araçlar hurdaya ayrılarak yerine sıfır araç alımında ÖTV muafiyeti sağlanacak. Önerilen düzenleme, özellikle taksi, minibüs ve ticari araç kullanıcılarına yönelik avantajlar içeriyor. Kanun teklifi yasalaştığında, ticari araç sahipleri için 10 yıl boyunca ticari faaliyetlerde kullanılacak yeni araçlarda ÖTV ve KDV muafiyeti uygulanacak.
Ancak, otomotiv sektöründen bazı uzmanlar, teklifin mevcut haliyle uygulanmasının zor olduğunu belirtiyor. Hürriyet Gazetesi Otomobil Yazarı Taylan Özgür Dil, hurda teşvikinin detaylarının netleşmesi gerektiğini vurgulayarak, sürecin nasıl işleyeceğine dair belirsizliklerin bulunduğunu ifade etti.
25 YAŞ ÜZERİ ARAÇLAR İÇİN ÖTV MUAFİYETİ
Teklifte, eski araçların yenilenmesiyle birlikte ekonomiye katkı sağlanacağı, ithalatın azaltılacağı ve çevre kirliliğinin önüne geçileceği belirtiliyor. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de 2023 yılı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı araç sayısı 28 milyon 740 bin 492 olarak açıklanırken, bu rakam 2024 yılının Ağustos ayında 30 milyonu aştı. Trafikteki araçların yaş ortalamasının 14,5 olduğu ifade edilirken, toplam araçların yüzde 25’inin 21 yaş ve üzeri olduğu tespit edildi.
Eski araçların hem tamir ve bakım masraflarının yüksek olması hem de çevreye ve ekonomiye zarar vermesi nedeniyle hurda dönüşümünün önemli olduğu vurgulanıyor. Bu doğrultuda, 25 yaş ve üzeri araçlarını geri dönüşüme veren vatandaşlara Türkiye’de üretilmiş yeni bir aracı ÖTV muafiyetiyle satın alma hakkı tanınması teklif ediliyor.
TİCARİ ARAÇ KULLANAN ESNAFA ÖTV VE KDV MUAFİYETİ
Şoför esnafını yakından ilgilendiren bir başka düzenleme ise ticari araç alımında ÖTV ve KDV muafiyeti sağlanmasını öngörüyor. Teklife göre, geçimini tek bir araçla sürdüren şoför esnafı, mevcut aracını yenilemek koşuluyla 10 yıl boyunca ticari faaliyetlerde kullanmak üzere ÖTV ve KDV’den muaf tutulacak.
Teklifin gerekçeleri arasında Türkiye’deki ticari araçların ithalat, ihracat ve insan taşımacılığında önemli bir yer tuttuğu belirtilirken, ticari araçların daha kısa sürede yıprandığına dikkat çekiliyor. Türkiye Şoförler Odası’na kayıtlı yaklaşık 1,5 milyon şoför esnafının bulunduğu bilgisi paylaşılırken, bu düzenlemenin esnafın mali yükünü hafifleteceği ifade ediliyor.
AĞIR HASARLI ARAÇLARIN TRAFİĞE ÇIKMASI ENGELLENEBİLİR
Meclis’te sunulan bir diğer teklifte, trafik kazaları veya doğal afetler sonucu ağır hasarlı hale gelen araçların tekrar trafiğe çıkarılmasının yasaklanması öngörülüyor. Teklife göre, ekonomik ömrünü tamamlayan araçların onarılarak trafiğe geri dönmesi yasaklanacak ve bu kurala uymayan kişi ya da kurumlara 500 bin TL’ye kadar para cezası kesilecek.
Ayrıca, sigorta şirketlerinin ağır hasarlı araçları yalnızca yedek parça olarak ya da hurda statüsünde satması şart koşuluyor. Aksi yönde hareket eden sigorta şirketlerinin faaliyetlerinin 6 ay süreyle askıya alınması teklif ediliyor.
Yetkililer, pert kayıtlı araçların onarılarak trafiğe çıkmasının ciddi güvenlik riskleri doğurduğunu belirtiyor. Hava yastığı ve emniyet kemeri gibi kritik parçaların bazı tamirciler tarafından uygun şekilde onarılmadığı ve bu durumun kazalarda ölüm riskini artırdığına dikkat çekiliyor.
Hurda teşvikiyle ilgili kanun teklifinin Meclis’ten geçmesi halinde, eski araç sahipleri için önemli bir vergi muafiyeti sağlanacak. Aynı zamanda ticari araçlarını yenilemek isteyen şoför esnafına da ÖTV ve KDV muafiyeti imkanı tanınacak. Ağır hasarlı araçların trafiğe çıkmasının engellenmesiyle de can ve mal güvenliğinin artırılması hedefleniyor.
Hurda teşvikinin yasalaşıp yasalaşmayacağı, Meclis’te yapılacak görüşmelerin ardından netlik kazanacak.