Araştırmalar, insanlık tarihinin gelişiminde önemli bir yer tutan alet yapma becerisinin, 3,3 milyon yıl önce homininler tarafından taş yongalarıyla başladığını göstermekteydi. Ancak Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, insanların 1,5 milyon yıl önce kemikten yapılmış daha karmaşık aletler kullandığını ortaya çıkardı.
ÖNCEKİ BULGULARDAN 1 MİLYON YIL ÖNCE
Kemik aletlerin sistematik kullanımının arkeologların önceki tahminlerinden 1 milyon yıl daha eskiye dayandığı tespit edildi. Araştırmanın lideri, İspanyol Ulusal Araştırma Konseyi’nden arkeolog Ignacio de la Torre, Doğu Afrika’daki Tanzanya’daki kazı çalışmalarında yıllarca geçirdi.
Torre ve ekibi, 2015 yılında daha önce Aşölyen taş aletlerinin bulunduğu T69 Kompleksi’nde yeni bir kazı başlattı. Araştırmacılar burada daha fazla alet ve homininlerin bu aletleri nasıl kullandığına dair kemikler ve diğer izleri bulmayı umuyorlardı. Gerçekten de kazılarda binlerce su aygırı, timsah ve balık fosili bulundu.
HOMO ERECTUS’UN İZLERİ
Yaklaşık 1,5 milyon yıl önce yaşamış hayvanlara ait kemiklerde kesik izleri ve 10 binden fazla taş alet keşfedildi. Ancak, hayvanları leşle besleyen homininlere dair herhangi bir fosil bulunamadı. Bununla birlikte, yakınlardaki diğer alanlardaki bulgulara dayanarak, bu kemiklerin Homo Erectus’a ait olduğundan şüphelenildi.
2018’de ise bilim insanları sürpriz bir keşfe imza atarak, fil kemiğinden yapılmış bir el baltası buldular.
KEMİK ALETLERİN NADIRED BULUNMASI
Önceden, araştırmacılar Doğu Afrika’da sadece birkaç kemik alet bulmuşlardı. Örneğin, 2020’de Etiyopya’da 1,4 milyon yıl öncesine ait su aygırının uyluk kemiğinden yapılmış bir el baltası bulundu. Ancak taş aletlerle kıyaslandığında kemik aletler çok nadir bulunduğundan, bu aletlerin ne amaçla kullanıldığını anlamak zordu.
Torre, “Bu insanların kemik aletler yaptığını hiç beklemiyorduk. Bu, başkalarının da bu tür aletler kullanmış olabileceğini düşünmemize yol açtı” dedi.
DAHA FAZLA KEMİK ALET BULUNDU
Araştırmacılar, daha fazla kemik alet bulmak amacıyla daha büyük bir kazı yapmaya karar verdi. Bu kazıda, fillere ve su aygırlarına ait daha fazla kemik alet keşfettiler. Ayrıca, daha önce bulunan kemik parçalarını incelediklerinde, bu kemiklerin içindeki iliği yemek için kırıldığını düşündüler. Ancak, daha ayrıntılı inceleme sonucunda bazı kemiklerin alet olarak kullanıldığını fark ettiler.
Toplamda 15 inç uzunluğunda 27 kemik alet bulundu ve bunların hepsi aynı 20 inçlik kumtaşı tabakasında yer alıyordu. Bu da, aletlerin aynı dönemde kullanıldığını gösteriyor.
Torre, bu keşfin, başka hangi kemik aletlerin keşfedilebileceğine dair büyük bir merak uyandırdığını belirtti ve “Erken insanlar tarafından yapılmış daha pek çok alet keşfetmeyi kaçırıyor olabiliriz” dedi.
ALET YAPIMINDA GİDEREK DAHA UZMANLAŞMIŞLAR
Cambridge Üniversitesi’nden arkeolog James Clark, bulguların heyecan verici olduğunu belirterek, “Bu kadar çok kemik aletin aynı alanda bulunmuş olması gerçekten sıra dışı” dedi. Clark, bu bulguların homininlerin kemiklerle çalışmaya aşina olduklarını ve bu alanda çok rahat olduklarını gösterdiğini vurguladı.
Araştırmalar ayrıca, homininlerin kemik aletleri kullanmadan önce planlama yapmış gibi göründüklerini gösteriyor. Örneğin, fil kemiklerinden yapılmış aletlerin sekiz tanesi, bir fil leşine dair herhangi bir iz bulunmamasına rağmen keşfedildi.
Torre, homininlerin bu aletleri başka bir yerde yapmış olma ihtimalinin yüksek olduğunu belirterek, Afrika’daki diğer antik alanlarda da kemik aletlere dair daha fazla keşif yapılabileceğini ifade etti.