İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın düzenlediği basın toplantısıyla kamuoyuna duyurulan listeye göre, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), üretimden satışlarda 651,6 milyar TL’lik performansıyla zirvedeki yerini korudu ve üst üste en büyük sanayi kuruluşu unvanını elde etti.
LİSTENİN ZİRVESİNDEKİ İLK 10 ŞİRKET
2024 yılı İSO 500 araştırmasında üretimden satışlara göre sıralanan ilk 10 şirket şu şekilde:
TÜPRAŞ – Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ: 651,6 milyar TL
Ford Otomotiv Sanayi AŞ: 238 milyar TL
Star Rafineri AŞ: 226,8 milyar TL
İstanbul Altın Rafinerisi (İAR): 142,5 milyar TL
Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye AŞ: 127,4 milyar TL
Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları AŞ: 107,2 milyar TL
Arçelik AŞ: 99,9 milyar TL
Mercedes-Benz Türk AŞ: 94,2 milyar TL
Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri San. Tic. AŞ: 89,9 milyar TL
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ: 79,5 milyar TL
Listede dikkat çeken değişimler de yaşandı. 2022’de üçüncü sırada yer alan Ford Otomotiv bu yıl ikinciliğe yükselirken, geçtiğimiz yıl ikinci olan Star Rafineri üçüncü sıraya geriledi. Ayrıca, 2022’de ilk 10’da yer almayan Mercedes-Benz Türk ve Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri’nin bu yıl ilk 10’a girmesi dikkat çekti. Öte yandan, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları, geçtiğimiz yıla göre 5 basamak gerileyerek 10. sırada yer aldı.
ÜRETİMDEN SATIŞLARDA YAVAŞLAMA VE SEKTÖR DAĞILIMI
Araştırmaya göre, İSO 500’deki şirketlerin üretimden satışları 2023 yılında (bu verilere göre önceki yılın bilgileri kullanılıyor) yüzde 42,1 oranında artarak 4 trilyon 485 milyar liradan 6 trilyon 375 milyar liraya yükselmişti. Ancak Bahçıvan, üretimden satışlardaki büyümenin bir önceki yıl yüzde 119 iken, 2023 yılında yüzde 42,1’e gerilemesinin nedenlerini; yavaşlayan küresel talep, 6 Şubat deprem felaketleri ve seçimler sonrası ekonomi politikalarındaki değişime bağladı.
Sektörel dağılıma bakıldığında ise 2023 yılında üretimden satışlarda en yüksek paya sahip sektör, yüzde 22,5 ile “ana metaller ve makine imalatı sanayi” oldu. İkinci sırada yüzde 19,7 ile “kimyasal ürünler, plastik ve kauçuk ürünleri” yer alırken, üçüncü sırada payını 3,7 puan artırarak yüzde 17,7’ye çıkaran “kara, deniz taşıtları ve yan sanayii” bulunuyor.